Aanpassingen van het aanvangsuur van de shift en van de arbeidsduur

Het aanvangsuur van de shift heeft een duidelijk effect op de slaap: een vroeg uur van ontwaken wordt in verband gebracht met een toename in slaperigheid gedurende de dag. Het tijdstip waarop de ‘wissel van de wacht’ plaatsvindt, heeft effect op het slaappatroon en eventuele tekorten die daarin optreden. Het advies in de literatuur luidt dan ook de ochtenddienst niet voor 7u te starten.

Bij Conwed, de voornaamste kunststofnetten fabrikant ter wereld, werd de timing van de dienstwissels aangepast. Dienstwissels vinden plaats om 7u, 15u en om 23 uur in plaats van de klassieke 6-14-22. Deze aanpassing aan het werkrooster leverde positieve effecten op zowel voor de werknemers als voor de organisatie. De nieuwe ploegenwissels zorgen voor een verbetering van de nachtrust en sluiten ook beter aan bij een normaal eetritme. Vanuit het perspectief van de organisatie hebben de aangepaste dienstwissels eveneens positieve effecten. Zo is er een veel beter contact mogelijk tussen de verschillende ploegen en de productiewerknemers in het dag regime en is het voor ingenieurs makkelijker om met het geheel team te kunnen communiceren. (Uit: ©http://www.essenscia.be/nl/Document/Download/12167)

Een ander kenmerk van roosters is het aantal werkuren per dag. Voorgaand onderzoek toonde aan dat de duur van de werkdag effecten heeft op de gezondheid van werknemers. Om die reden is een werkdag van 12 uren te vermijden, behalve bij licht fysiek werk. Bij hoge fysieke, cognitieve en/of emotionele belasting dient een lange werkdag vermeden te worden o.a. voor de veiligheid op en de kwaliteit van het werk.

Wat het aantal arbeidsuren per maand betreft, kan er in het kader van humanisering van ploegenarbeid worden gepleit worden voor een arbeidsduurvermindering. Werken in een volcontinue systeem gebeurt meestal in een klassiek vierploegensysteem. In zo’ n vierploegensysteem werk je 21 kalenderdagen op vier weken. Via arbeidsduurvermindering kan geopteerd worden voor humanere ploegensystemen zoals bijvoorbeeld een vijfploegensysteem van 33,6 uur waar er 21 werkdagen op vijf weken gewerkt wordt. De gemiddelde arbeidsduur kan eventueel iets verhoogd worden via het invoegen van terugkomdagen. Op die dagen wordt dan vorming en opleiding gegeven aan de betrokken werknemers. Mogelijke voordelen van deze ingreep zijn: het efficiënter organiseren van de vormingen, een betere spreiding van de werkdruk en de bezetting in ploegen, kortere werkcycli wat de gezondheid ten goede komt, een lager  ziekteverzuim, positieve effecten voor 45-plussers. Er zijn in het verleden ook voorbeelden waarbij door de ingreep en de wettelijke voorziene lastenverlaging bij arbeidsduurvermindering die ermee gepaard gaat, jobs konden worden gespaard. Noteer dat een arbeidsduurvermindering een impact heeft op de onderneming.

Bronnen: