Invoeren van/sleutelen aan zelfsturende teams

Innovatie arbeidsorganisatie bevat vernieuwende maatregelen op vlak van de arbeidsorganisatie. De arbeidsorganisatie gaat over de verdeling van alle taken die binnen de onderneming moeten worden verricht, enerzijds tussen mens en machine en anderzijds over verschillende diensten, afdelingen en functies. In theorie bepalen drie criteria of een maatregel onder de noemer innovatieve arbeidsorganisatie valt of niet:

  • De werknemers krijgen meer mogelijkheden om hun werk zelf te regelen;
  • De arbeidsorganisatie wordt eenvoudiger;
  • Overleg en samenwerking tussen de werkgever en de werknemers(vertegenwoordigers) vormen de basis van het veranderingsproces. Innovatieve arbeidsorganisatie vraagt om voorafgaand overleg en een verbreding van de sociale dialoog met thema’s als b.v. kwaliteit van de arbeid, structuur van de organisatie, competenties van het personeel, opleidingsbeleid, verloningsbeleid, diversiteitsbeleid en voldoende personeelsbezetting.

Denken en doen smelten binnen de innovatieve arbeidsorganisatie samen. In termen van een werkbaarheidsbeleid betekent dit dat de regelmogelijkheden idealiter daar worden gelegd waar ze effectief nodig zijn en dit zo laag mogelijk in de organisatie. Het resultaat kan zelfsturend teamwerk zijn. Zelfsturende teams kunnen zelf bepalen hoe ze de beste resultaten kunnen behalen. Enkel afspraken en procedures die absoluut noodzakelijk zijn voor de goede werking van de onderneming worden van bovenaf vastgelegd. Het resultaat is een afgewerkt geheel: een unieke, meetbare en zinvolle bijdrage van het team aan de realisatie van de ondernemingsdoelstellingen.

Case. “Vroeger moesten werknemers voor het minste bij de leiding aankloppen. Soms tot in het absurde toe. Als je bijvoorbeeld een pen nodig had of printpapier, dan moest je daarvoor toestemming vragen bij de leidinggevende. En die bekeek dan wat mogelijk was. Nu kunnen teams voor een stuk zelf beslissen over aankopen, renovaties, … dankzij het huisbudget. En dat geeft een goed gevoel.” (militant, uit: Werken in een innovatieve arbeidsorganisatie)

Medewerkers binnen zelfsturende teams zijn vaak polyvalent of multi-inzetbaar. Werknemers worden gestimuleerd om verschillende vaardigheden en competenties te ontwikkelen. Op die manier kunnen ze collega’s bijstaan of bepaalde taken overnemen indien nodig. Bovendien zorgen polyvalante werknemers er ook voor dat hun team snel en flexibel kan inspelen op veranderende omstandigheden of klanteneisen.

Bedrijven die starten met zelfsturende teams gaan voor verregaande veranderingen. Niet alleen de structuur en het organigram, maar ook de dagelijkse praktijk en het gedrag van werknemers veranderen fundamenteel: van werknemers wordt verwacht dat ze zelfredzamer en zelfstandiger zijn en dat ze meedenken over manieren om hun werk zo goed mogelijk uit te voeren. Overleg en samenwerking tussen werkgever en werknemers zijn dan ook vanaf de start noodzakelijk als basis voor het veranderingsproces.

Bronnen: